تاریخچه دخانیات ایران
پس از تهاجم پرتغالیها به جنوب ایران و اشغال جزیره هرمز و بندرعباس، توتون وتنباکو وارد ایران گردیده و در زمان شاه عباس صفوی کشت تنباکو از نواحی جنوب به صفحات مرکزی، شرق و شمال غربی ایران گسترش یافت.در سال ۱۸۷۵ میلادی، شخصی به نام ) استپان ( که درگیلان به نام حکیم فانوس معروف بوده است، نوعی خاص از بذرتوتون به نام ((سامسون )) را از ترکیه به گیلان آورد وکشت نمود.
پس از آن، بذر توتون به مازندران برده شد. و با توزیع آن بین چند کشاورز کشت توتون درآن منطقه رواج یافت.
هم اکنون مناطق عمده ای از استان گیلان، مازندران و گرگان و آذربایجان زیرکشت توتون قراردارد.
جدول زیر میزان متوسط سطح زیرکشت و تولید توتون سیگارت، توتون چپق و تنباکوی کشور را در ده ساله ۷۵ – ۱۳۶۵ نشان می دهد:
نوع محصول | سطح زیرکشت (هکتار) | میزان محصول (تن/ یکسال) |
توتون سیگارت | ۱۳۱۰۰ | ۱۴۱۰۰ |
توتون چپق | ۱۴۰۰ | ۱۱۰۰ |
تنباکو | ۲۴۰۰ | ۲۸۰۰ |
مناطق عمده کشت توتون سیگارت عبارتند از:
گیلان: رشت ، فومن ، صومعه سرا، بازارجمعه، کسماء، طاهرگوراب، آستارا، بندرانزلی، تالش و….
مازندران:گرگان، بهشهر، نکاء، مینودشت، ساری، علی آباد و….
آذربایجان غربی: ارومیه، خوی، سلماس، مهاباد، قره ضیاءالدین و….
مناطق عمده کشت تنباکو عبارتند از:
اصفهان، خراسان، فارس، بوشهر، کاشان، شاهرود و…..
مناطق عمده کشت توتون چپق عبارتند از:
کردستان: سقز، سنندج، مریوان و بانه.
آذربایجان غربی: اشنویه، نقده و سردشت.
درسال ۱۲۹۴ (ه .ش ) قانون انحصار دخانیات به مجلس تقدیم شد و در سال ۱۳۱۴ (ه.ش) به تصویب مجلس شورای ملی رسید و رسما” تولید توتون وتنباکو، خرید و فروش آن، ساخت سیگارت و توزیع آن در انحصار دولت – شرکت دخانیات ایران– قرارگرفت .
اولین کارخانه سیگارت سازی در پنجم مهرماه ۱۳۱۶ (هش) درمحل فعلی شرکت دخانیات واقع درتهران – خیابان قزوین احداث گردید.
پس ازآن به تدریج رو به توسعه وگسترش نهاد که از نظرتکنولوژیکی رشد کیفی قابل ملاحظه ای داشته است. بویژه در چند سال اخیر با بهره گیری از ماشین آلات مدرن مخصوص این صنعت درمنطقه گیلان، شرکت دخانیات توانسته است خود را با تکنولوژی روز مجهز نماید.
منبع :http://www.irtobacco.com
